انجمن‌های تخصصی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
معروف همان است كه محقق حلی صاحب " شرايع " در كتاب " شرايع "
آورده است و شهيد اول در كتاب " قواعد " اندكی درباره آن توضيحاتی‏
داده است . عجيب اين است كه شارحان زبردست كتاب شرايع از قبيل شهيد
ثانی در " مسالك " و سيد محمد نوه او در كتاب " مدارك " و شيخ‏
محمد حسن نجفی در " جواهر " كوچكترين تفسير و توضيحی درباره تقسيم محقق‏
نكرده و نداده‏اند ! خود شهيد اول نيز در كتاب " لمعه " از روش محقق‏
پيروی نكرده است .
به هر حال دسته بندی و تقسيم محقق بدينگونه است كه ابواب فقه را بر
چهار قسم دانسته است : عبادات ، عقود ، ايقاعات ، احكام .
اين تقسيم بر اين اساس است كه كارهائی كه انسان بايد بر ميزان شرعی‏
آنها را انجام دهد يا به نحوی است كه قصد تقرب به خداوند در آنها شرط
شده است ، يعنی صرفا برای خدا بايد انجام شود و اگر قصد و غرضی ديگر در
كار باشد تكليف ساقط نمی‏شود و بايد دوباره صورت گيرد ، يا چنين نيست ؟
اگر از نوع اول باشد " عبادت " ناميده می‏شود مانند نماز و روزه و
خمس و زكات و حج و غيره . اينگونه كارها را در فقه " عبادات "
می‏نامند .
اما اگر از نوع دوم باشد ، يعنی قصد قربت شرط صحت آن نباشد ، و فرضا
به قصد و غرضی ديگر نيز صورت گيرد صحيح است ، بر دو قسم است : يا اين‏
است كه وقوع آن موقوف به اجراء صيغه خاص نيست ، و يا هست .
اگر موقوف به اجراء صيغه خاص نباشد " احكام " ناميده می‏شوند ،
مانند ارث ، حدود ، ديات و غيره ، و اگر موقوف به اجراء