نفسی و مقدمی
تقسيم ديگر اين است كه واجب بر دو قسم است : نفسی و مقدمی . واجب نفسی آن است كه فی نفسه مورد توجه شارع است ، مطلوب بودنش به خاطر خودش است نه به خاطر يك واجب ديگر . مثلا نجات دادن يك انسان مشرف به هلاكت واجب است ولی اين واجب مقدمه واجب ديگری نيست . اما كوششهای مقدماتی برای نجات او از قبيل اينكه فرض شود انسانی در چاهی افتاده است و بايد طناب و ساير وسائل فراهم شود تا از چاه بيرون آورده شود ، تهيه وسائل واجب است اما به عنوان مقدمه يك واجب ديگر . يا مثلا اعمال حج واجب است به وجوب نفسی ، ولی تهيه گذرنامه و بليط و ساير وسائل مقدماتی واجب است به وجوب مقدمی . نماز واجب است به وجوب نفسی ، اما وضو و يا غسل در وقت نماز برای نماز واجب است به وجوب مقدمی .