انجمن‌های تخصصی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
می‏گردد . و در حقيقت دوران بندگی دالانی است كه بردگان از آزادی دوره‏
كفر تا آزادی دوره اسلام طی می‏كنند . پس هدف اين نيست كه بردگان برده‏
بمانند ، هدف اين است كه كافران تربيت اسلامی بيايند و در حالی آزادی‏
اجتماعی داشته باشند كه آزادی معنوی كسب كرده‏اند . از اينرو آزادی بعد
ازبردگی هدف اسلام است . لهذا اسلام برنامه وسيعی برای " عتق " يعنی‏
آزادی فراهم كرده است .
فقها نيز نظر به اينكه هدف اسلام " عتق " است نه " رق " بابی كه‏
باز كرده‏اند تحت عنوان " كتاب العتق " است نه " كتاب الرق " .
فقها می‏گويند : موجبات آزادی چند چيز است : آزادی ارادی و بالمباشره‏
كه مالك برای اداء كفاره يا صرفا برای رضای خدا برده را آزاد می‏كند .
ديگر سرايت ، يعنی اگر برده‏ای قسمتی از او مثلا نصف يا ثلث يا ربع يا
عشر او به علتی آزاد شد اين آزادی به همه او سرايت می‏كند . سوم مملوك‏
عمودين واقع شدن . " عمودين " يعنی پدر و مادر و پدران و مادران آنها
هر چه بالا برود و ديگر فرزندان و فرزندان فرزندان هر چه پائين برود .
مقصود اين است كه اگر كسی مملوك پدر يا مادر يا جد يا جده يا فرزند يا
نوه خود قرار گيرد خود به خود آزاد می‏شود . چهارم عوارض متفرقه مثل‏
ابتلای به كوری يا جذام و غيره كه خود به خود موجب آزادی است .
. 7 كتاب التدبير و المكاتبة والاستيلاد . تدبير و مكاتبه و استيلاد سه‏
موجب از موجبات آزادی است . " تدبير " اين است كه مالك وصيت‏
می‏كند كه برده بعد از مردنش آزاد باشد . " مكاتبه "