و در مكان غصبی باطل است .
ضمنا بايد دانسته شود همانطور كه غصب يعنی استيلای عدوانی موجب ضمان
است ، اتلاف نيز موجب ضمان است . مثلا اگر كسی با سنگ شيشه كسی را
بشكند ضامن است هر چند آن شيشه تحت تسلط عدوانی او نيامده است .
تسبيب نيز موجب ضمان است . يعنی اگر كسی مباشرتا مال كسی را تلف نكند
ولی موجباتی فراهم كند كه منجر به خسارتی بشود ضامن است . مثلا اگر كسی
در معبر عمومی شیء لغزندهای ( مثلا پوست خربزه ) بياندازد و عابری در اثر
آن بلغزد و خسارتی مالی بر او وارد شود ضامن است .
. 4 كتاب الشفعه . " شفعه " عبارت است از حق اولويت يك شريك
برای خريد سهم شريك ديگر . اگر دو نفر به طور مشاع در مالی شريك باشند
و يكی از آنها بخواهد سهم خود را بفروشد ، اگر شريك او به همان ميزان كه
ديگران واقعا خريدارند خريدار باشد ، حق اولويت دارد .
. 5 كتاب احياء الموات . موات يعنی زمين مرده ( زمين بائر ) يعنی
زمينی كه وسيله ساختمان يا وسيله كشاورزی و امثال اينها زنده نشده است .
زمين احيا شده را در فقه " عامر " مینامند . پيغمبر فرمود :
« من احيی ارضا مواتا فهی له » .
هر كس زمين مردهای را زنده كند آن زمين از خود اوست .
|