كلمه فقه در قرآن و حديث
كلمه " فقه " و " تفقه " در قرآن كريم و در احاديث ، زياد به كار برده شده است . مفهوم اين كلمه در همه جا همراه با تعمق و فهم عميق است . در قرآن كريم آمده است : « فلولا نفر من كل فرقة منهم طائفة ليتفقهوا فی الذين و لينذروا قومهم اذا رجعوا اليهم لعلهم يحذرون »( 1 ) . چرا از هر گروهی يك دسته كوچ نمیكنند تا در امر دين بصيرت كامل پيدا كنند و پس از بازگشتن ، مردم خود را اعلام خطر نمايند ، باشد كه از ناشايستها حذر نمايند . در حديث است كه رسول اكرم فرمود : « من حفظ علی امتی اربعين حديثا بعثه الله فقيها عالما » ( 2 ) . هر كس چهل حديث بر امت من حفظ كند خداوند او را فقيه و عالم محشور كند . درست نمیدانيم كه علماء و فضلاء صحابه به عنوان " فقهاء " خوانده میشدهاند يا نه . ولی مسلم است كه از زمان تابعين ( شاگردان صحابه كسانی كه پيغمبر را درك نكرده ولی صحابه را درك كردهاند ) اين عنوان بر عدهای اطلاق میشده است .پاورقی : . 1 سوره توبه ، آيه . 122 . 2 خصال ، صفحه 541 ، ثواب الاعمال صفحه 162 ، با اندكی اختلاف .