. 10 كتاب الايمان . ايمان ( به فتح الف ) جمع يمين است كه به معنی
سوگند است . اگر انسان سوگند بخورد كه فلان كار را خواهم كرد ، آن كار بر
او واجب میگردد ، يعنی سوگند ، تعهدآور است ، اما به شرط اينكه سوگند
به نام خدا باشد ( عليهذا سوگند به نام پيغمبر يا امام يا قرآن شرعا
تعهدآور نيست ) ، ديگر آنكه آن كار جايز باشد ، پس سوگند برای انجام
كاری كه حرام يامكروه است ، بلااثر است و تعهدآور نيست . سوگند مشروع
مثل اينكه سوگند ياد كند كه فلان كتاب مفيد را از اول تا آخر مطالعه كند
و يا سوگند ياد میكند كه روزی يك مرتبه دندان خود را مسواك كند . حنث
يعنی تخلف سوگند مستلزم كفاره است .
. 11 كتاب النذر . نذر نوعی تعهد شرعی است بدون سوگند برای انجام
كاری . صيغه مخصوص دارد . مثلا انسان نذر میكند كه نافلههای يوميه را
بخواند و میگويد : لله علی ان اصلی النوافل كل يوم . در سوگند شرط بود كه
مورد سوگند مرجوح نباشد يعنی حرام يامكروه نباشد . عليهذا سوگند بر امر
مباح مانعی ندارد . ولی در نذر شرط است كه متعلق نذر راجح باشد يعنی
كاری باشد كه برای دين يا دنيا مفيد باشد . پس نذر برای امری كه رجحانی
ندارد و فعل و تركش علی السويه است باطل است .
فلسفه لزوم عمل به سوگند و وفای به نذر اين است كه اين هر دو نوعی
پيمان با خدا است . همانطور كه پيمان با بندگان خدا بايد محترم شمرده
شود : « اوفوا بالعقود » ، پيمان با خدا نيز بايد محترم شمرده شود .
|